Η κατάσταση κρίνεται κρίσιμη, καθώς αντί να εκτονώνεται το κύμα διαμαρτυρίας στις φυλακές, όσο περνούν οι ημέρες, κλιμακώνεται. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο αριθμός των απεργών πείνας αυξάνεται καθημερινά από την ημέρα που η αποχή από το συσσίτιο μετατράπηκε σε απεργία πείνας: από τους 3.311 στις 8 Νοεμβρίου έφθασαν τους 4.805 στις 9 Νοεμβρίου, αυξήθηκαν στους 5.251 στις 10 Νοεμβρίου και ξεπέρασαν τους 5.300 μέχρι αργά το βράδι της Τετάρτης.

Όπως σημείωσε ο Π.Λάμπρου από την Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων, οι προτάσεις του Κεντρικού Επιστημονικού Συμβουλίου των Φυλακών δεν κρίνονται ικανοποιητικές και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην προκύψει συμφωνία των δυο πλευρών κατά τη συνάντηση, την Τετάρτη.

Τον αγώνα για τη βελτίωση των συνθηκών στα σωφρονιστικά καταστήματα που ξεκίνησε η Πρωτοβουλία συνυπογράφουν ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθήνας, η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, το Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, η Διεθνής Αμνηστία, η ΑΡΣΙΣ-Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων (που ασχολείται ιδιαιτέρως με το θέμα των ανηλίκων φυλακισμένων), η Ένωση Πολιτών για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και άλλες οργανώσεις.

Ήδη την Τετάρτη κρατούμενοι μεταφέρθηκαν στα νοσοκομεία από τις φυλακές Χίου, Κέρκυρας, Κορυδαλλού, Αλικαρνασσού, Πάτρας, καθώς η πλήρης αποχή από τροφή και νερό, που ακολούθησε την αποχή από τα συσσίτιο, έχει επιφέρει σοβαρά προβλήματα υγείας. Κι αυτό διότι ένας μεγάλος αριθμός φυλακισμένων βρίσκεται υπό φαρμακευτική αγωγή. Συγχρόνως το 50% των κρατουμένων είναι τοξικομανείς και η αιφνίδια αποχή δημιουργεί ισχυρό σοκ στον οργανισμό.

Ενδεικτικό της αποφασιστικότητας, την οποία επιδεικνύουν οι φυλακισμένοι, είναι ότι εδώ και τρεις ημέρες κρατούμενοι στις φυλακές Αμφισσας και Τρικάλων έχουν ράψει τα στόματα τους σε μια προσπάθεια να δηλώσουν δημοσίως ότι έχουν πλέον υπερβεί τα όρια της απελπισίας και του ενστίκτου αυτοσυντήρησης.

Πάγια αιτήματα των κρατουμένων είναι:

- Η κατάργηση του ορίου συμπλήρωσης των 4/5 της ποινής (προκειμένου να είναι δυνατή η αποφυλάκιση) για όσους έχουν καταδικασθεί για εμπορία ναρκωτικών και η μείωσή του στα 3/5 της ποινής όπως ισχύει για τις άλλες κατηγορίες καταδικών. Στις ελληνικές φυλακές 6.500 άνθρωποι κρατούνται με την κατηγορία της εμπορίας ναρκωτικών, όταν ο αντίστοιχος αριθμός στη γειτονική Ιταλία ανέρχεται σε 120 μόνο άτομα.

- Ζητείται μείωση ποινών κατά τρία χρόνια σε όλες τις καταδίκες, προκειμένου να μειωθεί ο υπερπληθυσμός των φυλακών. Αυτή τη στιγμή, ενώ η συνολική χωρητικότητα των φυλακών ανέρχεται σε 7.500 θέσεις, κρατούνται περισσότεροι από 13.000 άνθρωποι. Αρκετές φορές τα προηγούμενα χρόνια οι διευθυντές των φυλακών ενημέρωναν τις εκάστοτε ηγεσίες του υπ. Δικαιοσύνης ότι δεν υπάρχει πλέον χώρος για επιπλέον κρατουμένους, με αποτέλεσμα άνθρωποι να κοιμούνται στο πάτωμα και μέσα σε τουαλέτες. Κελιά με εσωτερική τουαλέτα που είχαν κατασκευασθεί στον Κορυδαλλό για ένα άτομο, αυτή τη στιγμή φιλοξενούν τέσσερα άτομα. Επιπλέον, η έλλειψη πόρτας στην τουαλέτα δημιουργεί ποικίλα προβλήματα από τη στιγμή που κλείνει η πόρτα του κελιού. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται σε κείμενο της Πρωτοβουλίας, στη φυλακή διώκεται η αξιοπρέπεια.

- Ζητείται να υπάρξουν γιατροί στις φυλακές. Το μοναδικό νοσοκομείο κρατουμένων στην Ελλάδα υπάρχει στον Κορυδαλλό και σε διπλανό κτίριο φιλοξενείται το μοναδικό ψυχιατρείο κρατουμένων στην Ελλάδα. Παρόλα αυτά, τα δυο νοσοκομεία δεν διαθέτουν ειδικευμένους γιατρούς. Φορείς του AIDS και φυματικοί συμβιώνουν δίπλα στους υπόλοιπους κρατούμενους. Το αίτημα για μετάταξη των δυο νοσοκομείων από το υπ. Δικαιοσύνης στο υπ. Υγείας αναμένεται τελικά να ικανοποιηθεί από την ηγεσία του υπ. Δικαιοσύνης.

- Στο πλαίσιο των ζητούμενων αλλαγών αιτείται να σταματήσει το δέσιμο των κρατουμένων πισθάγκωνα, κατά τη διάρκεια μεταγωγών ή όταν μεταφέρονται σε νοσοκομείο. Κι αυτό διότι ο κρατούμενος δεν μπορεί να στηριχθεί από πουθενά, μετατρέπεται σε μπάλα κατά τη διάρκεια της μεταφοράς του και καταλήγει στον προορισμό του με λιγότερο ή περισσότερο σοβαρούς μώλωπες.

- Ζητείται να ληφθούν μέτρα εντός των φυλακών και να ελέγχεται η συμπεριφορά των δεσμοφυλάκων. Το ποσοστό θανάτων εντός των φυλακών είναι δυσανάλογα υψηλότερο από το ποσοστό θανάτων στον γενικό πληθυσμό. Το στοιχείο αποκτά μεγαλύτερη σημασία εάν ληφθεί υπόψη ότι οι κρατούμενοι βρίσκονται σε παραγωγικές ηλικίες, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό του γενικού πληθυσμού είναι ηλικιωμένοι. Σε κείμενο των κρατουμένων υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα βρέθηκε κρεμασμένος στο κελί του, στο ψυχιατρείο Κορυδαλλού, ο 15χρονος Πολωνός Ματιέα που είχε μεταφερθεί στον Κορυδαλλό από τον Αυλώνα. Ο έφηβος είχε καταδικασθεί για την κατοχή τριών γραμμαρίων χασίς. Υπενθυμίζεται ότι στις 9 Ιανουαρίου ο καρκινοπαθής Φώτης Τσολακάκης, που δεν είχε ξεπεράσει τα 40 του χρόνια και βρισκόταν σε τελευταίο στάδιο καρκίνου, πέθανε στο νοσοκομείο Κορυδαλλού διότι το υπουργείο αρνήθηκε τη μεταφορά του σε δημόσιο νοσοκομείο για ανήκεστο βλάβη. Φωτιά έκαψε ζωντανούς τέσσερις ανθρώπους στο κελί 80 του Κορυδαλλού και δεν υπήρξε καμία κύρωση για τους δεσμοφύλακες που λίγο πριν ξεσπάσει η φωτιά, άλλοι κρατούμενοι τους είχαν δει να βγαίνουν από το κελί.

- Πάγιο αίτημα της Πρωτοβουλίας αποτελεί επίσης η πλήρης κατάργηση των φυλακών ανηλίκων και η αντικατάστασή τους από άλλης μορφής ιδρύματα που παρέχουν τις προϋποθέσεις κοινωνικοποίησης των παιδιών και όχι περαιτέρω ώθησης τους σε περιθωριακές ή εγκληματικές συμπεριφορές.

Παρέμβαση Παπούλια

Ποιότητα της Δημοκρατίας η επίλυση των προβλημάτων του Σωφρονιστικού Συστήματος τόνισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας, υποδεχόμενος την Τετάρτη στο Προεδρικό Μέγαρο τον υπουργό Δικαιοσύνης Σωτήρη Χατζηγάκη.

Από την πλευρά του ο υπουργός Δικαιοσύνης είπε ότι το υπουργείο είναι έτοιμο να καταθέσει δύο δέσμες μέτρων για την επίλυση των προβλημάτων. Η πρώτη, που δεν έχει -όπως είπε- καμία οικονομική επιβάρυνση, εκτιμάται ότι θα κατατεθεί εντός της επόμενης εβδομάδας στη Βουλή και θα συμβάλει στην αποσυμφόρηση των φυλακών.

Η δεύτερη, που είναι πιο ριζοσπαστική, όπως είπε, αφορά θέματα, όπως τα ναρκωτικά, τη δημιουργία νέων φυλακών και εκτιμάται ότι θα κατατεθεί τα Χριστούγεννα.

Ο κ. Χατζηγάκης σε δηλώσεις του μετά το τέλος της συνάντησης, τόνισε ότι οι κρατούμενοι δείχνουν αξιοθαύμαστη ποιότητα στις εκδηλώσεις που προβαίνουν. Είπε, ακόμη, ότι το υπουργείο Δικαιοσύνης αντιμετωπίζει ένα υπαρκτό πρόβλημα, με σύνεση και σοβαρότητα. Προσπαθούμε να απεγκλωβίσουμε έναν μεγάλο αριθμό κρατουμένων είπε τονίζοντας ότι υπολογίζεται πως με τα πρώτα μέτρα θα απελευθερωθούν περί τους 1.500 κρατούμενους.